01
A sexualidade na súa dimensión biolóxica, psicolóxica e social
Fases da resposta sexual
Master e Johnson describiron as distintas fases da resposta sexual tal e como son actualmente recoñecidas, excepto a primeira delas, referente ao desexo sexual, que foi proposta pola Dra. Helen Singer Kaplan en 1979 e aceptada con posterioridade por todo o mundo científico.
Recoñécense cinco fases que se manifestan de distintas maneiras segundo o sexo: desexo sexual, excitación, meseta, orgasmo e resolución.
Nas táboas 1 e 2 resúmense os cambios físicos que suceden durante a resposta sexual no home e na muller.
Táboa 1. Cambios no home durante o ciclo de resposta sexual
Fase de desexo
- Ningún cambio fisico concreto.
Excitación
- Comeza a erección.
- O escroto (bolsa de pel que contén os testículos) empeza a engrosarse.
- Os testículos comezan a ascender.
- As mamilas poden porse erectos.
- Aumentan o ritmo cardíaco e a presión sanguínea.
- Aumenta a tensión muscular e nerviosa (neuromuscular) xeral.
- Aumenta a rixidez da erección.
Meseta
- O glande agrándase lixeiramente.
- Os testículos incrementan o seu tamaño e achéganse máis ao corpo
- Pode aparecer fluído previo á eyaculación.
- Pode aparecer rubor sexual (erupción arroxada na pel do peito e parte alta do abdome que se produce nun de cada catro homes).
- O ritmo cardíaco e a presión sanguínea aumentan máis.
- A respiración pode facerse máis superficial e rápida.
- Contracción voluntaria do esfínter rectal, empregada por algúns homes como técnica de estimulación.
- Maior aumento da tensión neuromuscular.
- A agudeza visual e auditiva ven diminuídas.
Orgasmo
- Inícianse contraccións rítmicas involuntarias na próstata, vesículas seminais, recto e pene.
- Pouco despois ten lugar a eyaculación.
- Os testículos quedan moi pegados ao corpo.
- O rubor sexual, si está presente, alcanza a súa máxima cor e extensión.
- Ritmo cardíaco, presión sanguínea e ritmo respiratorio ao máximo.
- Perda do control voluntario muscular, poden producirse espasmos como cambras nos músculos da cara, as mans e os pés.
Resolución
- Rápida perda da maior parte da erección do pene, cun lento regreso ao tamaño normal.
- Os testículos volven á súa posición habitual e recobran o seu tamaño normal.
- O escroto afróuxase.
- Ten lugar o período refractario, durante o cal non é posible outra eyaculación (a duración do período refractario é moi variable; xeralmente é máis curto no home novo e aumenta a súa duración coa idade).
- Perda da erección nas mamilas.
- Rápida desaparición do rubor sexual.
- A tensión neuromuscular pode continuar, con tremores ou contraccións involuntarias de grupos de músculos illados.
- O ritmo cardíaco, a presión sanguínea e o ritmo respiratorio volven aos niveis previos á excitación.
- Hai unha sensación xeral de relaxación.
- A agudeza visual e auditiva volven aos niveis normais.
Táboa 2. Cambios físicos na muller durante o ciclo de resposta sexual
Fase de desexo
- Ningún cambio fisico concreto.
Excitación
- Comeza a lubricación vaxinal.
- Os dous terzos interiores da vagina expándense.
- Os beizos externos da vagina ínchanse e retíranse da abertura vaxinal.
- Os beizos interiores fanse máis grosos.
- O útero desprázase cara arriba.
- As mamilas ponse erectos.
- O tamaño das mamas aumenta lixeiramente.
- Pode aparecer rubor sexual nalgunhas mulleres (unha de cada dúas).
- Aumentan o ritmo cardíaco e a presión sanguínea.
- A tensión neuromuscular xeneral vese incrementada.
Meseta
- A lubricación vaxinal continúa, pero pode aumentar e diminuír.
- Prodúcese hinchazón do terzo exterior da vagina (plataforma orgástica) que se expande cara a dentro e estréitase no seu interior.
- O útero elévase aínda máis.
- Os dous terzos internos da vagina expándense e alargan aínda máis.
- O clítoris retírase baixo o capuchón clitorídeo.
- Os beizos vaxinais ínchanse e cambian de cor.
- O rubor sexual, si está presente, intensifícase e estende.
- Maior incremento do tamaño das mamas; a aureola (pel escura que rodea as mamilas) faise máis prominente.
- O ritmo cardíaco e a presión sanguínea aumentan máis.
- A respiración pode facerse máis superficial e rápida.
- Contracción voluntaria do esfínter rectal, empregada por algunhas mulleres como técnica de estimulación.
- Maior aumento da tensión neuromuscular.
- Diminúen a agudeza visual e auditiva.
Orgasmo
- Inícianse contraccións rítmicas involuntarias da plataforma orgástica e o útero.
- O rubor sexual, si está presente, alcanza a súa máxima cor e expansión.
- Contraccións involuntarias do esfínter rectal.
- Ritmo cardíaco, presión sanguínea e ritmo respiratorio ao máximo.
- Perda do control voluntario muscular, poden darse espasmos como cambras de grupos de músculos na cara, as mans e os pés.
Resolución
- O clítoris regresa á súa posición normal pasados un cinco a dez minutos despois do orgasmo.
- Desaparece a plataforma orgástica.
- Os beizos vaxinais volven ao seu grosor, posición e cor normais.
- A vagina regresa rapidamente á posición de repouso; a volta á cor de repouso pode tardar entre dez e quince minutos.
- O útero e o pescozo uterino volven á súa posición non estimulada.
- A aureola regresa con rapidez ao seu tamaño normal; a erección das mamilas desaparece con maior lentitude.
- Rápida desaparición do rubor sexual.
- A tensión neuromuscular fose do común pode continuar, como o demostran os tremores ou contraccións involuntarias de grupos de músculos illados.
- O ritmo cardíaco, a presión sanguínea e o ritmo respiratorio volven aos niveis previos á excitación.
- A sensación xeral de relaxación predomina.
- A agudeza visual e auditiva volven aos niveis normais.
