As infeccións de transmisión sexual (ITS)

As infeccións de transmisión sexual (ITS) son un grupo de patoloxías infecciosas que se poden adquirir si mantéñense relacións sexuais con alguén que as padece. En xeral transmítense durante o coito, pero tamén poden propagarse a través doutro tipo de relacións. O contaxio prodúcese cando dúas persoas pon en contacto unha membrana mucosa infectada con outra sa. Tamén pode chegar si algunha ferida na pel da receptor toma contacto coa membrana mucosa infectada.

As principais vías de transmisión son as mucosas da boca, os órganos xenitais e o ano, debido a que os seus tecidos contan coas condicións ideais, de humidade e calor, para que a infección se desenvolva e transfírase.

O risco de contraer unha destas infeccións aumenta si non se utiliza un método de prevención. Na actualidade, o preservativo é o único anticonceptivo que as prevén, polo que si non se coñece a historia sexual da persoa coa que se manteñen relacións, a ausencia de risco de contaxio, sempre que haxa un contacto vaxinal, anal ou oral, pasa de forma ineludible polo uso do condón.

A diferenza doutras infeccións, as ITS, unha vez padecidas, non xeran inmunidade e ademais non se conta con vacinas coas que facerlles fronte, polo que a mesma infección de transmisión sexual pode afectar de maneira repetida a un paciente.

Algunhas poden ocasionar lesións graves e permanentes, como cegueira, esterilidad ou trastornos psicolóxicos. É, por tanto, importante coñecelas a fin de poder detectar a súa presenza o máis pronto posible e tratalas con precocidad. Segundo recentes enquisas realizadas en varios países, a incidencia das ITS é máis alta entre as mulleres menores de 20 anos. En xeral, os homes e as mulleres adolescentes corren maior risco de contraelas e iso explícase pola presenza tanto de factores biolóxicos (inmadurez do tracto xenital feminino e maior delgadez da súa mucosa vaxinal), como de conduta (maior número de parellas distintas nesas idades, falta de coñecemento sobre a infección por VIH-SIDA e outras ITS ou escasa utilización de medidas preventivas). A idade de risco varía segundo as distintas sociedades. A pouca información sexual e o descoñecemento dos seus síntomas, que a miúdo son difíciles de detectar, fan que estas infeccións se propaguen con facilidade. A isto súmase que en ocasións os síntomas ocúltanse, por vergoña e por medo a ser considerados obscenos e de conduta reprobable.

En canto a cifras, a OMS estima que, a nivel mundial, en 1999 producíronse en homes e mulleres de 15 a 49 anos 340 millóns de novos casos de catro tipos de ITS curables: sífilis, clamidiasis, gonorrea e tricomoniasis

En España non hai estatísticas sobre o número de afectados por ITS. Os datos que se coñecen obtéñense pola obrigación dos médicos a declarar as cifras dalgunhas destas infeccións. A Rede Nacional de Vixilancia Epidemiolóxica informa de que no ano 2003 notificáronse 1.069 casos de infección gonocócica e 917 de sífilis (o que supón unhas taxas por 100.000 habitantes de 2,55 para a gonococia e 2,19 para a sífilis). Na análise dos datos no período 1995-2003 observouse un marcado descenso na incidencia de infección gonocócica (-78%) e de sífilis (-15%). Con todo, advírtese un incremento recente na incidencia de ambas as infeccións que frea a tendencia descendente que viña observando desde o ano 1995. Pero existe unha fundada sospeita de que a incidencia de ITS en España é moito máis elevada do que estes datos mostran. A infección máis común é a debida ao Virus do Papiloma Humano, moi relacionado co cancro de pescozo de útero, a segunda neoplasia maligna que máis mortes causa entre as mulleres a nivel mundial. Entre as ETS producidas por bacterias, a que ten unha incidencia máis alta é a infección por Clamidia.

Os microorganismos causantes das ITS poden ser bacterias, virus, fungos ou parásitos. Algunhas ITS non mostran signos nin síntomas e si fano son pouco claros, polo que se poden confundir con outras afeccións; o que dificulta o diagnóstico e atrasa o tratamento, co que se facilita o seu diseminación.