As infeccións de transmisión sexual (ITS)

A aparición do VIH (virus da inmunodeficiencia humana) puxo de actualidade un tema que parecía esquecido, o das chamadas infeccións de transmisión sexual ou ITS. Entre estas cóntase a SIDA, cuxa irrupción xerou gran inquietude social e numerosos estigmas sobre algunhas prácticas sexuais.

Cada acto sexual leva implícito o risco de contraer unha ITS ou un embarazo non desexado. Na actualidade dispomos de numerosos métodos de prevención e protección para que as prácticas sexuais non supoñan un risco innecesario tanto nun como noutro sentido. É obvio que o risco de contraer calquera tipo de ITS crece si mantéñense frecuentes relacións con persoas distintas.

As cuestións que nalgún momento calquera se expón son: podo ter unha ITS? a persoa coa que empecei a saír terá algunha destas infeccións? se manteño relacións sexuais, poderei contaxiar ou me poderán contaxiar algunha enfermidade? como podo sospeitar que teño algunha ITS ou que a miña parella a ten?

É necesario saber que a miúdo estas infeccións, polo menos nos seus primeiros estadios, non mostran signos nin síntomas e si fano adoitan ser similares a outras non tan graves, polo que nin sequera o médico especialista podería detectalas sen contar co apoio dos modernos métodos diagnósticos dos que dispomos.

Un primeiro factor a considerar á hora de sospeitar unha posible ITS propia ou da nosa parella é a anterior vida sexual. Se nós mesmos, ou a persoa coa cal se empeza a saír, cambiamos moito de parella ou tido unha vida sexual moi cambiante e prolífica, debemos recoñecer que as posibilidades de ter ou ter contacto con algún axente infeccioso causante de ITS son altas.

Con indepedencia do anterior, hai algúns signos e síntomas que nos deben pór en garda:

• Lesións ulceradas na zona xenital. Poden facernos sospeitar a presenza de sífilis, herpes xenital ou outras infeccións menos frecuentes.
• Secreciones ou fluxo vaxinal, de cor amarelada ou abrancazada, que poden ser fedorento e que poderían corresponder a infeccións por fungos, tricomonas ou gonococo.
• Exudados purulentos uretrais, que nos fan sospeitar dunha gonorrea.
• Irritación e erosións no glande que poderían indicar unha infección bacteriana ou por fungos.
• Inflamación dos ganglios inguinais acompañados de erosións en zona xenital (a descartar sífilis, granulomas, clamidias, SIDA.
• Febre persistente que require unha inmediata intervención médica e pode deberse a algunhas ITS como Hepatites B, SIDA, e mesmo infección por chlamydias, sífilis, etc.
• Coloración amarelada da pel e dos ollos, xunto a diarreas e dores abdominais pódennos facer sospeitar unha hepatite B (altamente contaxiosa por vía sexual).
• Lesións en forma de vesículas, que provocan irritación e dor, recorrentes e de aparición periódica. Pode suporse que corresponden a infección crónica por un herpes virus.
• Queixas sobre dor ou ardor ao ouriñar, na vagina ou na vulva, que pode deberse a unha simple infección urinaria, pero que obriga a descartar ITS como vaginitis, herpes, tricomoniasis.
• Queixas de picores con rascado frecuente na zona pubiana; pódese sospeitar unha micosis ou mesmo presenza de parásitos como a ladilla, que é un tipo de piollo que coloniza o vello da pube.
• Queixas de picor intenso na pel ou mucosa anal ou vulvar, con necesidade de rascado; pódenos facer pensar en distintas parasitosis.
• Verrugas no glande, prepucio, vulva e zona perianal, ás veces con picazón e ardor, cuxa presenza nos fai sospeitar a presenza de infección por papilomavirus humano.

Estas infeccións, nos seus primeiros estadios, non mostran signos nin síntomas, e se o fan son similares a outras enfermidades menos graves

En xeral estes signos non son fáciles de detectar e, sen caer nunha actitude de vixilancia e sospeita permanente cara a nós ou a nosa parella, si é necesario manternos en alerta e desde logo adoptar medidas preventivas, entre as que destacamos:

• Utilizar preservativo. O seu uso é imprescindible e a pesar de que está demostrada a súa eficacia, hai persoas, sobre todo homes, que rexeitan utilizalo e logran convencer a algunhas mulleres de que son innecesarios.
• Realizar antes e despois do contacto sexual, un bo lavado xenital con abundante auga e xabón.
• Ouriñar despois do coito porque coa micción arrástranse algúns xermes e prodúcese unha limpeza das vías urinarias.
• Non realizar penetracións vaxinais despois dunha penetración anal.

Sobre o uso do preservativo é necesario ter en conta:

• Nunca se debe de usar si o envase estivo aberto, posto que se deteriora si gárdase fóra do seu envase orixinal ou se mantén en lugares calorosos e húmidos.
• Non usalo se estivo exposto a altas temperaturas.
• Se se require o uso dalgún lubricante, non usar vaselina porque afecta o látex.
• Non utilizalo se se detecta que esta roto, picado ou excedeu a súa data de caducidade.
• Desenrolalo só no momento de colocalo e facelo co pene en erección, coidando deixar un espazo pequeno na punta para que non haxa presión seminal sobre o glande no momento da eyaculación.
• Na súa retirada, despois de eyacular, terase coidado de suxeitar cos dedos a parte posterior (onde está o anel) para evitar que quede na vagina co posible derramamiento de seme dentro dela.
• Refugalo de forma axeitada despois de usado.

Se se usa un lubricante íntimo durante o xogo erótico ou para evitar irritacións ou erosións na parede vaxinal ou anal que facilitan a entrada de axentes infecciosos, débense evitar os lubricantes derivados do petróleo (lanolina, vaselina ou similares) e si os indicados para tal fin.

Se se realizou actividade sexual con penetración anal non se efectuase con posterioridade vaxinal, salvo que se cambie de preservativo. Se este non se utilizou na penetración anal, deberase lavar o pene con auga e xabón para evitar o risco de vaginitis pola entrada de xermes á vagina, procedentes do recto (sobre todo Escherichia coli).